Rút ngắn thời gian tham gia BHXH, ai được hưởng lợi nhất từ chính sách này?

Để thực hiện theo các mục tiêu của Nghị quyết số 28-NQ/TW. Đến năm 2021 có khoảng 45% và đến năm 2025 có khoảng 55% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, bảo hiểm xã hội hàng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội. Thời gian qua Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đã đề xuất sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội. Trong đó có 01 số điểm chú ý, đó là rút ngắn thời gian đóng BHXH từ 20 năm xuống còn 15 năm và tiến tới là 10 năm.

Đây được xem là đề xuất nhận được nhiều đồng thuận của người tham gia. Tăng tính hấp dẫn của chế độ BHXH, người lao động khi về già được hưởng chế độ an sinh tốt hơn, không phải phụ thuộc quá nhiều vào con cháu, nâng cao chất lượng cuộc sống của người cao tuổi.

Tuy vậy, câu hỏi đặt ra là nếu như rút ngắn thời gian đóng BHXH xuống còn 15 hay 10 năm thì tỷ lệ hưởng hưu trí hàng tháng như thế nào?. Và độ tuổi nào có lợi nhất khi rút ngắn thời gian tham gia BHXH?

Nếu chiếu theo quy định về nghỉ hưu hiện tại. Khi người lao động đủ điều kiện về tuổi (nam 60 tuổi 03 tháng; nữ 55 tuổi 04 tháng). Thì tỷ lệ hưu khi tham gia đủ 20 năm BHXH đối với nam là 47% và đối với nữ là 55%. Cách tính như sau:

• Đối với nam, năm 2021 nếu đóng đủ 19 năm BHXH thì được hưởng 45%, sau đó mỗi năm tăng 2%
• Đối với nữ, năm 2021, nếu đóng đủ 15 năm BHXH thì được hưởng 45%, sau đó mỗi năm tăng 2%.

Từ quy định trên nếu áp dụng 15 năm được nghỉ hưu thì mức lương hưu có thể được tính như sau (dự định luật có hiệu lực từ năm 2024):

• Đối với nam, nếu đóng đủ 15 năm BHXH thì hưởng 35%
• Đối với nữ, nếu đóng đủ 15 năm BHXH thì hưởng 45%.

Nhận định trên chỉ mang tính tham khảo, dựa trên quy định hiện tại mỗi năm đóng BHXH được 2%. Dựa trên quy tắc đóng – hưởng thì số năm đóng ít đi thì tỷ lệ cũng thấp.

Vậy những ai được hưởng lợi nhất từ chính sách giảm số năm đóng BHXH?

Đối với cán bộ, công chức, viên chức hầu như không bị ảnh hưởng nhiều vì họ phải làm việc đến hết tuổi lao động, cho dù số năm BHXH đã đủ. Đối công nhân làm tại các Công ty, doanh nghiệp cũng vậy nếu đóng đủ số năm đóng BHXH theo quy định, nhưng chưa đủ tuổi nghỉ hưu thì vẫn đợi hết tuổi.

Người hưởng lợi nhiều nhất từ chính sách giảm số năm đóng BHXH là người từ độ tuổi 45-50 tuổi, tham gia BHXH tự nguyện, thay vì tự đóng 20 năm BHXH như hiện tại, nếu đề xuất luật mới được thông qua thì đây không thể là tin vui hơn với những người tham gia BHXH tự nguyện.

Ngoài việc rút ngắn thời gian tham gia BHXH, thì những người tham gia dễ dàng hưởng hưu hơn so với hiện tại, như vậy ngay từ bây giờ những người trong độ tuổi nói trên, nên tham gia BHXH ngay để được hưởng chính sách sau này.

Bài phân tích, dựa trên các quy định hưu hiện tại, và đề xuất của Bộ Lao động thương bình và xã hội để dự tính mức hưởng hưu trí sau này, mọi việc hiện tại chỉ là suy đoán, chắc chắn khi Luật được sửa đổi sẽ nhắm đến quyền lợi, lợi ích của người tham gia nhiều hơn.

Ngọc Ngân